فرهنگ امروز/ بهزاد جامه بزرگ: اوژن اوبن، کارگزار سفارت فرانسه در ایران، از مشاهدات و مطالعات خود در میان ایرانیان در دوره مشروطه، اینچنین گزارش داده است: «وحدت ملی در این کشور کامل و بدون کموکاست است. عربهای خوزستان، همانطور که شیعیان معتقد و متعصبی هستند، درعینحال، همانند ترکزبانان آذربایجان یا فارسیگویان اصفهان همگی ایرانیان خالص و علاقهمند به این آبوخاک محسوب میشوند.»
آوردن گزارهای از کارگزار سفارت فرانسه در دوره مشروطه نه از جهت صحه گذاشتن بر یک امر بدیهی آورده شده، بلکه تنها تلنگری است به آنانی که باتحریک برخی نفوذیها در ورزشگاه کشور خود شعار ضد میهنی و قومستیزانه سر میدهند و فراموش کردهاند که تعریف ایران خارج از دایره قوم ترک و فارس و عرب و کرد و لر نیست. ایران کشوری چندفرهنگی است و تنوع قومی و زبانی یکی از ویژگیهای شاخص آن است. علیرغم مزیتهای فراوانی که حاصل این تنوع است، تحریکات جهانی آن را تبدیل بهنوعی معضل بهویژه در منطقه خاورمیانه کرده است. در واقع مسئله تنوع و تکثر قومی و مذهبی کشور زمانی که با اهداف استعماری بیگانگان همراه میشود به منبعی برای تهدید امنیت ملی کشور تبدیل میگردد. ورود عوامل بیگانه به ساحت سیاسی کشور با ابزار ناهمگونیِ اقوام و اقلیتهای قومی و مذهبی به سادگی انجام میشود.
در تاریخ معاصر ایران نمونههایی از ردپای حضور فتنهانگیزانه بیگانگان را در آشوبهای قومی نظیر بحران آذربایجان، کردستان، غائله شیخ خزعل و... بهخوبی میتوان مشاهده کرد. اما باید اذعان داشت دشمنان ایران هرکه باشند، از داخلی یا خارجی، از سیاسیون یا روشنفکران، از فقر مطالعه تاریخ این سرزمین رنج میبرند و نمیخواهند حقیقت تاریخ را به یاد بیاورند؛ و بدون خوانش در تنوع قومی و مذهبی، رنجهای مردم مرزنشین (بهزعم آنان جداییطلب) در دفاع از ایران را نادیده انگاشته و با همان رویکرد سنتی، رنگینکمان و موزاییک اقوام و مذاهب در کشور، شعار جداییطلبی سر میدهند.
اگرچه در این بین نباید به برخی تنگناها و محرومیتهای معیشتی که میتواند منجر به نارضایتیهای برخی اقوام شود بیتوجه بود، اما باید دقت داشت که نارضایتی اقوام را نباید با جداییطلبی اشتباه گرفت. نباید به شعار چند فرصتطلب در برخی امکنه یا رسانهها وقعی نهاد، البته نباید بهسادگی هم از آن گذر کرد.
سیاستهای متخذه از سوی دولتها تأثیر غیرقابل انکاری بر مدیریت چالشهای قومی و تضمین امنیت ملی دارند، چراکه خطر سرایت ایندست شعارها به کوچه و خیابان ممکن است ابتکار عمل را از دستان ما برباید؛ اگرچه به همت غیرت اقوام ایرانی و حس وطندوستی آنها، ایران تبدیل شده است به بنبست تجزیهطلبان که راه عبوری برایشان یافت نمیشود.
نظر شما